W niedzielny listopadowy poranek, entuzjaści poznawczych spacerów, zebrali się przy wielkim głazie z tablicą poświęconą pamięci generała Henryka Dąbrowskiego. Deszcz od rana jakby nie mógł się zdecydować i kropił tak tylko na postrach, a nas studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku, nic nie było w stanie zniechęcić do poznania historii tego miejsca. Na spotkanie z panem przewodnikiem zjawiła się spora grupka.
– Poczekajmy jeszcze chwilę, na pewno dojdzie jeszcze Krystyna i może ktoś jeszcze, kwadrans akademicki się należy – zwróciła się do przewodnika pani Zosia.
Faktycznie, po chwili widać było za krzakami podskakujący miarowo czerwony beret i dobiła do nas w całej okazałości właścicielka tego beretu, zdyszana pani Krystyna.
Zniecierpliwiony już nieco pan przewodnik zaczyna swoją opowieść. – Miejsce to zwane jest Wzgórzem Dąbrowskiego, gdyż stąd generał dowodził szturmem Bydgoszczy w październiku 1794 r. podczas insurekcji kościuszkowskiej – i mówi tak dalej, a my chłoniemy opowieść o tym, jak to tysięczną w liczbie armię Prusaków w dwa dni rozgromiły wojska generała, ostrzeliwując miasto z armat, z tego wzgórza, i jak później tworzył Dąbrowski legiony przeciw samemu Napoleonowi, jak uczestniczył w Powstaniu Wielkopolskim, jak wielkim wodzem był. Słuchaliśmy z zainteresowaniem, z wypiekami na twarzach, lecz one to były raczej z zimna.
– Kiedyś to nie lubiłem historii. W szkole średniej, wielki bydgoski historyk sam profesor Rajmund Kuczma miłości do tego przedmiotu mi nie wpoił. Nie wiem czemu taki byłem „odporny” na tą wiedzę – szeptałem do stojącego obok mnie pana Janka.
– Co siedem lat gusta się zmieniają, a na naszym uniwersytecie rozwijamy różne nowe zainteresowania, historią również – podsumował pan Janek.
Ruszamy przez założony w dziewiętnastym wieku park, a zza drzew widać już wieżę wodną. Zbudowano ją wraz z ujęciem wody w 1900 roku, w stylu neogotyckim. Dziś zabytek ten, po „liftingu”, pięknie się prezentuje i mieści w swym wnętrzu muzeum historii bydgoskich wodociągów. Są tu między innymi drewniane rury wodociągowe, żetony na wodę, elementy wyposażenia dawnych łazienek i toalet, archiwalne zdjęcia i dokumenty. Do dyspozycji zwiedzających są również multimedialne infokioski, z zapisanymi informacjami o wodzie i wodociągach. Cały obiekt jest efektownie iluminowany. Niezapomniany jest jednak widok z tarasu na szczycie 45 – metrowej wieży, z najwyższego punktu w mieście. Prowadzą tam kręte schody.
– Ja tam nie wchodzę – oświadcza zdecydowanie pulchna pani Żaneta.
– Coś ty, to tylko 120 schodów – pociesza ją pani Zosia, ta od czerwonego beretu.
– Nie idę! Tam pewnie pada – upiera się Żaneta.
– Może i pada, ale tylko z góry – przekonuje ją optymistycznie Krystyna.
Weszły. Wejście na górę dla naszych pań nie stanowi żadnego problemu mimo, że niektóre to 50+ albo i dwa plusy. Wiele jednak znaczy dla kondycji to częste chodzenie z kijkami. Podziwiamy więc stamtąd panoramę Bydgoszczy. Dech zapiera!
Wychodzimy z wieży i po kilku krokach trafiamy do miejsca, gdzie na początku lat 50 – tych XX w., władze ustawiły wieżę drewnianą, na której zainstalowano zagłuszarkę audycji radiowych nadawanych z Zachodniej Europy. 18 listopada 1956 r. społeczeństwo Bydgoszczy w spontanicznej manifestacji spaliło maszt radiostacji. Doskonale pamiętam ten dzień, gdy z chłopakami pobiegliśmy oglądać jeszcze tlący się kikut masztu.
– Słuchajcie, burczka spalili na wzgórzu! – z wrzaskiem wróciłem do domu i czułem się, jakbym uczestniczył w tej akcji.
W latach następnych uczestnicy akcji zostali poddani represjom, a radiostacja nie została odbudowana. Oglądamy umieszczoną w 1996 r. w miejscu dawnej zagłuszarki tablicę pamiątkową.
Alfred Przewoźny